Α Γυμνασίου. Το πιο γλυκό ψωμί ή ο κύκλος του σιταριού.

• Στην ταινία του μουσείου Λούλη ή εδώ βλέπουμε τον κύκλο του σιταριού. Δείτε το για να μπορείτε να απαντήσετε στην αίθουσα....
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
• Στο ταινιάκι που ακολουθεί εδώ μπορείτε να βρείτε πληροφορίες για τη θεά της γεωργίας.

• Στο σταυρόλεξο που θα ανακαλύψετε, βρίσκονται πολλές έννοιες που συναντήσαμε στο κείμενο "το πιο γλυκό ψωμί". Μπορείτε να τις συνδυάσετε λύνοντάς το;

       Καλή όρεξη....εε..συγγνώμη. Επιτυχία ήθελα να γράψω.

• Παροιμίες & εκφράσεις για το ψωμί. Πόσες γνωρίζατε ήδη; Μήπως ξέρετε κάποιες άλλες;

Παροιμίες και εκφράσεις με θέμα το ψωμί. 

 

"Εφάγαμε ψωμί κι αλάτι".

"Γλυκό ψωμί δεν έφαγαν"

"Έφαγα ψωμί στο σπίτι σου".

"Βρε τον ψωμοπάτη!" (Ορίζει τον άπιστο φίλο που περιφρονημένος από τους ανθρώπους και καταραμένος από το Θεό που αθέτησε τον όρκο του.)

"Μα το ψωμί που τρώω" (Ο καθημερινός άνθρωπος το σέβεται και ορκίζεται σ' αυτό.)

"Να τιμάς το ψωμί που τρως" (ευχή γονέων στα παιδιά τους)

"Για ένα κομμάτι ψωμί το αγόρασα"

"Όποιος βαριέται να ζυμώσει πέντε μέρες κοσκινάει"

 

"της προκομμένης το ψωμί γρήγορα ανεβαίνει".

"Αυτό είναι ψωμοτύρι για μένα" (Εύκολη δουλειά)

"Πρέπει να φας πολλά καρβέλια ακόμα" (για κάποιον που αποτυγχάνει σε κάτι που δοκίμασε πάνω από τις δυνάμεις του).

"Ο νηστικός καρβέλια ονειρεύεται" (γι' αυτούς που προσδοκούν υπερβολικά πράγματα). 

 

Δώσε στη γυναίκα ψίχουλα να πάρεις καρβέλια, δώσε καρβέλια και δε θα πάρεις τίποτα.

 

Δουλεύει για το ψωμί του: δουλεύει για τα αναγκαία της ζωής

Βγάζω το ψωμί μου: κερδίζω τα απαραίτητα

 

Το έδωσε για ένα κομμάτι ψωμί: το έδωσε πολύ φτηνά, με μικρό αντάλλαγμα

Δεν έχει ψωμί να φάει, (αν είναι κάποιος φτωχός. )

Για ένα κομμάτι ψωμί, ξεπουλά κανείς την περιουσία του.

Ψωμοζήτης είναι κάποιος που ζητιανεύει.

Λίγα τα ψωμιά του, λίγα τα καρβέλια του, (για κάποιον που βρίσκεται σε κίνδυνο θανάτου).

 

 

"ΨΩΜΙ - ΠΑΙΔΕΙΑ - ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ" το αίτημα του ελληνικού λαού.

 

 

 

«Εμείς ψωμί δεν είχαμε, λουκούμια εγυρέψαμε»

Όταν δεν έχουμε τα βασικά, δεν πρέπει να ζητούμε τα δευτερεύοντα.

 

«Η βιάση ψήνει το ψωμί μα δεν το καλοψήνει»

Οι βιαστικές ενέργειες δεν έχουν καλά αποτελέσματα.

 

«Κάλλιο το σημερινό ψωμί παρά την αυριανή πίτα»

Τα σίγουρα έσοδα – έστω κι αν είναι λίγα – είναι προτιμότερα από τα πολλά αλλά μελλοντικά έσοδα, γιατί αυτά είναι αβέβαια.

 

«Ο λόγος σου με χόρτασε, και το ψωμί σου φα’ το»

Πολλές φορές βοηθάμε τόσο επιδεικτικά ή επιτιμητικά ή ταπεινωτικά κάποιον, ώστε τον κάνουμε να αρνηθεί την προσφορά μας, γιατί θίξαμε την αξιοπρέπειά του.

.

«Ο πεινασμένος καρβέλια ονειρεύεται».

Όποιος επιθυμεί κάτι, συνεχώς αυτό σκέφτεται, ακόμα και στον ύπνο του.

 

«Όποιος έχει νου και γνώση, πριν πεινάσει θα ζυμώσει».

Όποιος είναι προνοητικός και συνετός, αυτός προετοιμάζεται κατάλληλα για κάθε ενέργεια ή περίσταση.

 

«Σίγουρο ψωμί σε τρύπιο σακούλι»/

Τα χρήσιμα πράγματα χρειάζονται και ανάλογη προσοχή ή διαφύλαξη.

 

«Τάζει φούρνους με καρβέλια και λαγούς με πετραχήλια».

Υπόσχεται να δώσει πράγματα που είναι αδύνατο να αποκτήσει.

 

 

(Λέω) «Το ψωμί ψωμάκι»: Λιμοκτονώ, δεν έχω να φάω.

 

«Είναι μετρημένα ή είναι λίγα ή (τα) έφαγε ή τέλειωσαν τα ψωμιά του»: Βρίσκεται πια στα τελευταία του, σύντομα πεθαίνει.

 

«Τρώω ψωμί (από κάποιον)»: Με τρέφει, μου παρέχει εργασία (κάποιος).

 

«Τρώω γλυκό ψωμί»: Ζω με άνεση, είμαι ευχαριστημένος από τον τρόπο που βγάζω το ψωμί μου.

 

«Τρώω πικρό ψωμί»: Ζω με δυσκολία, είμαι δυσαρεστημένος από τον τρόπο που βγάζω το ψωμί μου. 

 

«Άρτον και θεάματα»

Είναι μια φράση που την είπε ο καίσαρας: «PANEM ET GIRCENSES», όταν οι Ρωμαίοι κατηγόρησαν τον Καίσαρα ότι: «μάζεψε το μεγαλύτερο μέρος αυτών των χρημάτων με άδικα μέσα και ότι το κατασπατάλησε».

 

Η σπατάλη αυτή αναφέρεται στις γιορτές που θα γινόντουσαν για τους τέσσερις θριάμβους: «EX GALLIA, EX PONTO, EX AFRICA, EX EGYPTO». Οι μυθικές αυτές δαπάνες έκαναν μεγάλη κατάπληξη. Ο Δίωνας Κάσιος αναφέρει: «Βίαιες αντιδράσεις ξεσηκώθηκαν κατά του Καίσαρα που τον κατηγορούσαν…». Η απάντηση του Καίσαρα, σύμφωνα με μια εκδοχή ήταν πως: «ο λαός θέλει άρτον και θεάματα», δόγμα αργότερα που το εφάρμοσαν διάφοροι, κατά καιρούς, πολιτικοί.

 

 

«Ας φάνε παντεσπάνι»

Η παράδοση ή η ιστορία, αν θέλετε, αποδίδει συχνά την πατρότητα των παροιμιακών φράσεων, σε πρόσωπα που δεν τις είπαν. Έτσι η παραπάνω φράση, που τη λένε και: «Γιατί δεν τρώνε παντεσπάνι», ξέρουμε ότι την είπε η Μαρία Αντουανέτα (όταν της είπαν ότι ο λαός επαναστάτησε γιατί δεν είχε ψωμί να φάει). 

Θα πούμε το ψωμί ψωμάκι»

Μόνο ένας πόλεμος θα μας άφηνε μια τέτοια φράση. Πράγματι κατά την εποχή κριμαϊκού πολέμου, η Ελλάδα είχε αποκλεισθεί από τους συμμάχους και δεν είχε ούτε αυτό το ψωμί. Όταν, λοιπόν, έβλεπαν ότι κρατάει ο αποκλεισμός, έλεγαν οι κάτοικοι: «Θα πούμε το ψωμί ψωμάκι». Και από τότε η φράση αυτή έμεινε παροιμιακή.

 

 

«Ούκ επ’ άρτω ζήσεται άνθρωπος»

Όταν ο Ιησούς Χριστός νήστευε σαράντα ημέρες συνέχεια στην έρημο, ο Διάβολος τον πείραξε, λέγοντας του: «Εάν είσαι υιός του Θεού, ειπέ προς τον λίθον τούτον να γίνη άρτος», δηλαδή «Εάν είσαι ο γιος του Θεού πες σ’ αυτή την πέτρα να γίνει ψωμί». Και ο Χριστός του αποκρίθηκε: «Ούκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος, αλλ’ επί παντί ρήματι εκπορευομένω διά στόματος Θεού», δηλαδή «Δεν μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος μόνο με ψωμί, αλλά με κάθε λόγο που προέρχεται από το στόμα του Θεού». ( Ματθ. Δ4, Λουκ. Δ4)